Kendine Ait Bir Fotoğraf


fotoğraf çekmeye başladıktan 20 yıl,

fotoğraf üzerine yazmaya başladıktan 10 yıl sonra

bir ilk kitap.

fotoğrafı düşünmek üzerine

fotoğrafa dair düşünceler(im), sorular(ım) ve akıl karışıklıkları(m).




Bu süreçte en çok şunları farkettim: aslında az olanın çok olduğunu ve en zor olanın insanın kendisi olması olduğunu.


Kendini tanıdığını, kendine yak(ın)laştığını zannettiğin zamanlarda bile bir bakıyorsun aslında kendinden km’lerce uzak(ta)sın. Çünkü, tıpkı bir fotoğraf gibi, kendine bakmak, kendindekilerin peşinden gitmek, önce korkuları ve derinlerdeki bilinmedik pek çok duyguyu su yüzüne çıkarıyor. Gerçek bir iç-seyri, bir iç-yolculuğunu ise onlarla karşılaşmaya, yüzleşmeye cesaret etmek başlatabiliyor. Fotoğraf bana böyle bir yolculuğu yapabilmem için sonsuz, sınırsız imkanlar sunuyor. İtalyan fotoğrafçı Mario Giacomelli’nin söylediği gibi; “eğer söyleyecek bir şeyiniz varsa, kimse dinlemese bile bir yolunu bulup söylersiniz.” Ben (de) bunu fotoğrafla ve fotoğraf üzerine düşünüp yazmakla yapıyorum.


Farkettim ki, kendi fotoğrafımın, kendime ait bir fotoğrafımın olabilmesi yani uzakları yakınlaştırmak ancak ve ancak böylesi bir iç-bakış, iç-karşılaşmadan sonra ya da o süreçte mümkün. Kendine bak(a)madığın zaman ve tam da o kadar göremiyor insan hayatın fotoğraflarını, hayattaki fotoğrafları. Gördükleri ve çektiklerinin aslında başkalarına ait olduğunu da anlayamadan fotoğraf çekiyor olduğunu düşünerek yaşaayabiliyor. Ama o fotoğraflar kimsesiz ve özellikle/en çok da deklanşöre basan kim ise onsuz, içsiz, katmansız ve iki boyutlu görüntüler olarak unutulup gidiyor.


Bu kitapta yer alan fotoğrafa dair sözlerim ve kimi görüntülerim kendimi böyle bensiz, benden uzak bırakmamaya dair açık bir çaba aslında. Kendimde farkettiklerimin, fotoğraftan/fotoğrafa dair sözlerden bir ifadesi. Yazdıklarımın bazen karşık, zor anlaşılır bulunduğunu duyuyorum. Demek ki diyorum: henüz yeterince azal(t)mamışım kendimi, eteklerimdeki taşları döküp, fazlalıklarımdan kurtulamamışım. Buna ömrüm yetecek mi bilemiyorum ama yaşadığım müddetçe Murathan Mungan’ın deyimiyle, ömrümü hayat yapabilmek için kendime ait böylesi bir izlemenin hep peşinde olacağım . Daha kendim olabilmek, daha kendime ait fotoğraflar çekebilmek için. Çünkü artık çok iyi biliyorum ki, fotoğraf (ve hayat da) ancak gerçekten kendimden bakabildiğim, kendim olma cesaretini kendimden esirgemediğim zaman geliyor, gelecek.





Laleper Aytek

Şubat 2005, İstanbul.